6 ECTS credits
153 u studietijd
Aanbieding 2 met studiegidsnummer 4016913FNR voor alle studenten in het 1e semester met een gespecialiseerd master niveau.
Hoe kwamen cultureel en artistiek gedrag tot stand? Die vraag zou elke menswetenschapper moeten intrigeren.
In dit studiedeel onderzoeken we hoe we de archeologische en iconografische bronnen kunnen gebruiken om inzicht te krijgen in het ontstaan en de ontwikkeling van cultureel en artistiek gedrag. Welke processen hebben die etiologie getriggerd en gestuwd? Voor de vroege homininen gaan we na hoe ze zich in hun cultureel gedrag zijn gaan onderscheiden van de andere primaten; bij de meer recente homininen (neanderthaler, denisova, sapiens, ...) trachten we te doorgronden hoe artistiek gedrag tot stand is kunnen komen. We gaan telkens ook na hoe een groeiende culturele en artistieke omgeving op zijn beurt de hominisatie (menswording) heeft beïnvloed.
Hoewel er zeker ook aandacht is voor de economische context en de sociale organisatie van deze prehistorische gemeenschappen, ligt de focus op de culturele en artistieke aspecten van hun menselijk bestaan. Daarbij denken we bijvoorbeeld aan het gaan gebruiken van lichaamsdecoratie, aan ritueel gedrag en aan het ontstaan van de vroegste kunst. Hiervan willen we in deze cursus kritisch de verschillende interpretatieparadigma’s tegenover elkaar afwegen. Verder reflecteren we kritisch over de potentiële bijdrage/inspiratie van andere disciplines over dit onderwerp. Over de genese en de ontwikkeling van cultureel gedrag schuiven ook domeinen als de ethologie, de sociobiologie, de primatologie, de antropologie, het hersenonderzoek, de cognitieve archeologie, de cultuurtheorie, de esthetica, de evolutionaire psychologie, de semiothiek, de pedagogie, etc. allerlei onderzoeksresultaten en inzichten naar voor.
Van volgende vermogens en realisaties onderzoeken we samen hoe ze tot stand kwamen: materiële cultuur, technologie, complex sociaal gedrag, empathie, zelfbewustzijn, muziek, esthetiek, beeldend vermogen, abstraherend vermogen, taal, symboliek, ritueel gedrag, normen en waarden, creativiteit, innovatie, religie, kunst, filosofie, wetenschap, spiritualiteit, ...
Na een zevental inleidende colleges door de titularis die het kader, de problematiek, de methoden en de doelstellingen van deze cursus schetsen, en waarvan de presentaties en een syllabus ter beschikking zijn, verwerken de studenten zelf een thema binnen deze problematiek. We zoeken hiervoor samen naar geschikte basisliteratuur en een boeiende te behandelen problematiek voor het specifieke onderwerp. Daarna kun je te allen tijde nog bij de titularis terecht, hetzij via e-mail (mdebie@vub.ac.be) of na afspraak.
Je krijgt enkele weken tijd om het gekozen onderwerp te doorgronden en hiervan een presentatie voor te bereiden. Je maakt ook een korte abstract. Je stelt dit allebei ter beschikking van je medestudenten. De presentaties vormen de basis voor actieve debatten die we thematisch organiseren en waarop iedereen aanwezig dient te zijn. Studenten geven elkaar hierop feedback. Tijdens een afsluitende peripatetische wandeling reflecteren we in dialoog over de etiologie van cultureel en artistiek gedrag en wat dit kan betekenen voor toekomstige ontwikkelingen.
De opname van deze cursus draagt in belangrijke mate bij aan verschillende leerresultaten van de opleiding:
- De master in de kunstwetenschappen en archeologie heeft een verdiept inzicht in de iconografische, stilistische en technische aspecten van artistieke en materiële cultuur.
- De master in de kunstwetenschappen en archeologie brengt de voornoemde kennis in verband met kennis van een brede culturele en maatschappelijke context en heeft een verdiept inzicht in hoe artistieke productie en materiële cultuur dragers zijn van veranderlijke culturele, sociale, economische en ideologische waarden.
- De master in de kunstwetenschappen en archeologie is een interdisciplinaire onderzoeker, die kennis, inzichten en/of vaardigheden uit andere disciplines op kritische wijze kan integreren in het eigen onderzoek.
- De master in de kunstwetenschappen en archeologie heeft een kritische, onderzoekende en integere houding, die getuigt van intellectuele nieuwsgierigheid en intellectuele eerlijkheid en een ingesteldheid tot levenslang leren.
- De master in de kunstwetenschappen en archeologie is bereid zich vanuit humanistische waarden in te zetten voor een duurzame ontwikkeling van het maatschappelijk welzijn. Hij/zij is een wereldburger, die kan omgaan met de huidige en toekomstige uitdagingen in een globaliserende samenleving.
- De master in de kunstwetenschappen en archeologie kan zelfstandig omgaan met complexe problemen, reflecteert over eigen denken en handelen, is flexibel en kan samenwerken in een multidisciplinaire omgeving. Alzo is hij/zij voorbereid op een breed spectrum van professionele mogelijkheden, waarin hij/zij adequaat verantwoordelijkheden kan opnemen.
Specifieke leerresultaten voor dit studiedeel:
De student is in staat om de oorsprong van cultuur en kunst te situeren en te duiden.
De student kan beweringen over 'typisch' menselijk gedrag kritisch tegen het licht houden.
De student kan de bijdrage van verschillende disciplines inschatten en inzetten.
De student kan inzichten helder formuleren, didactisch overbrengen, en er kritisch over debatteren.
De student kan feedback formuleren en hiermee omgaan.
De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Andere bepaalt 100% van het eindcijfer
Binnen de categorie Examen Andere dient men volgende opdrachten af te werken:
De mate waarin je actief participeert in de inleidende colleges, bij het naar voor brengen van het eigen onderwerp, in de debatten, bij het geven van feedback en tijdens de peripatetische wandeling weegt in belangrijke mate mee in de uiteindelijke quotering tijdens het examen. Tijdens dit finale vraaggesprek toon je dat je de competenties hebt verworven om op academisch niveau om te gaan met de hier behandelde problematiek.
Deze aanbieding maakt deel uit van de volgende studieplannen:
Master in de agogische wetenschappen: profiel culturele agogiek
Master in de kunstwetenschappen en de archeologie: Standaard traject
Educatieve master in de cultuurwetenschappen: geschiedenis (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de cultuurwetenschappen: kunstwetenschappen en erfgoedstudies (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de cultuurwetenschappen: wijsbegeerte (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de cultuurwetenschappen: moraalwetenschappen en humanistiek (120 ECTS, Etterbeek)